مثنوی و شالوده شکنی تبیین سازوکارها و قرائت ساختارشکنانه مولوی در مثنوی

پایان نامه
چکیده

مثنوی مولوی متنی است قاعده گریز و ساختارشکن، که در سطوح مختلفِ صوری، زبانی، روایی و معنایی، شاکله ها و ساختارهای ذهنی و زبانی خواننده و پیش فرض های متعارف و مقبول او را برهم می ریزد. پژوهش حاضر با نگرش انتقادی و پاسخگویی به تصورات رایج و نادرست در گفتمان نقد ادبی ایران، چون: بی ارتباطیِ شالوده شکنی و عرفان و نیز خوانش خطی و جزء نگری، که مثنوی را متنی پریشان، آشفته و متناقض می داند، به تبیین سازوکارهای شالوده شکنی در مثنوی و قرائت شالوده شکنان? مولانا از قصه ها و حکایات می پردازد. اصالت نگرش پیوستاری و کلی، آگاهی و توجه به شالوده شکنی ِ چندوجهی و منشوری و چگونگی و چرایی فراروی ها و فروریزی ها مولانا، افق و منظری متفاوت جلو چشمان مخاطب می گشاید و بستر التذاذ هنری و فهم عمیق تری از مثنوی را فراهم می نماید. شالوده شکنی واکنشی است در برابر جریان ها و بنیان های غالب فلسفی و نظری در غرب، چون متافیزیک حضور، تقابل-های دوگانه، مرکزگرایی، ساختارمندی و قطعیت معنا. شالوده شکنی در انکار معنای نهایی متن و برای کشف و درک معنایی نسبی که هماره به تأخیر و تعویق می افتد، خواننده را به حرکتی مداوم و توقف ناپذیر در بازی بی پایان دال ها و مدلول ها فرا می خواند. مخلوق مولوی، مثنوی، را باید در پیوند با خالق مولوی شناخت. در افق دید مولوی، همه اشیا، اعیان و امور هستی در پیوند با امر متعالی و خالق هستی معنا و اعتبار می یابند. این چشم انداز باعث زایش و پویایی معنا شده و بستر و خوانشی را رقم زده است که در لایه های عیان و نهانِ مثنوی و در خروجی و ماحصل قصه ها، یکی از وابسته ها و ملحقات مفهومی جهان بینی مولوی، چون حرکت، صیرورت، فروریزی قطعیت ها و حتمیت ها، وقوع ناممکن ها و... رخ می نماید مولانا با شالوده شکنی چندبُعدی خویش خواننده را به وادی حیرانی می رساند و آنگاه که این مهم محقق شود، کار مولانا پایان یافته است و نهالش به بار نشسته است.

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

قصه ها و حکایات مثنوی در خوانش شالوده شکنانه مولوی

مثنوی متنی است قاعده گریز و ساختارشکن که در سطوح مختلفِ صوری، زبانی، روایی و معنایی، ساختارهای ذهنی و زبانی خواننده و پیش فرض های متعارف و مقبول او را برهم می ریزد. اولین نکته ای که در برخورد با جهان قصه های مثنوی توجه مخاطب را جلب می کند، ساختار نوآیین قصه هاست. این مقاله پس از نگاهی اجمالی به شالوده شکنی، ضمن مقایسه متن اصلی قصه ها و حکایات مثنوی با مأخذ آنها، بدون توجه به گریزها و گسست های را...

متن کامل

قصه ها و حکایات مثنوی در خوانش شالوده شکنانة مولوی

مثنوی متنی است قاعده گریز و ساختارشکن که در سطوح مختلفِ صوری، زبانی، روایی و معنایی، ساختارهای ذهنی و زبانی خواننده و پیش فرض های متعارف و مقبول او را برهم می ریزد. اولین نکته ای که در برخورد با جهان قصه های مثنوی توجه مخاطب را جلب می کند، ساختار نوآیین قصه هاست. این مقاله پس از نگاهی اجمالی به شالوده شکنی، ضمن مقایسة متن اصلی قصه ها و حکایات مثنوی با مأخذ آنها، بدون توجه به گریزها و گسست های را...

متن کامل

تبیین جایگاه عقل در مثنوی مولوی و دلالت‌های تربیتی آن

Survey of scientists and philosophers, specially those who are from rich and ancient culture of Iran, can lead to significant and useful results in education. Its most important result is lack of need to imported cultures and approaches which have colonial goals with themselves. In this study, ideas and instructions from Molana is surveyed and examined. Methodology in this research is analytic-...

متن کامل

مثنوی مولوی و نجوم

عنوان مقالة حاضر «مثنوی مولوی و نجوم» است. وقتی که وضعیت علوم را در قرن هفتم و هشتم هجری مطالعه می­کنیم، متوجه پیش­رفت و توسعة علوم عقلی و نجوم در کنار علوم نقلی می­شویم و در می­یابیم که از بین ستارگان عرصة ادب فارسی، مولوی شاعر آفاق و انفس است. در این پژوهش نیز مجالی فراهم آمده است تا با طریق استفادة مولانا از دانش نجوم، ابزار نجومی، پدیده­های جوّی، پیوستگی با اختران، سعد و نحس، افلاک، ستارگان ...

متن کامل

تبیین رابطة «عمل و پاداش» در مثنوی معنوی مولوی

«عمل»، در کنار اعتقاد قلبی و اقرار زبانی، یکی از سه پایة دین‌ورزی را تشکیل می‌دهد و در واقع بدون آن همة سلوک دینی و معنوی انسان مختل می‌شود. مولانا ازجمله عارفانی اندیش‌مند است که در سرتاسر کتاب ارج‌مند خود، مثنوی معنوی، توجهی فراوان به مسألة «عمل» کرده است. سخنان او در این باره آن قدر گسترده و ژرف است که طرح همة آن‌ها در حوصلة یک مقالة مختصر نمی‌گنجد و از آن‌جا که بخشی عظیم از سخنان مولانا در ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - دانشکده علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023